Jaco van den Dool studeerde docent muziek, haalde zijn master muziekwetenschappen en promoveerde in 2018 op een onderzoek naar de rol van het lichaam in muzikale leerprocessen. Momenteel is hij studieleider Docent Muziek aan het Conservatorium van Amsterdam. De afgelopen jaren heeft Jaco zich in verschillende functies (lector blended learning, schoolleider PO en onderzoeker) ingezet om onderwijsinstellingen toekomstbestending te maken. Zijn interesse ligt bij de manier waarop we het onderwijs kunnen verbeteren en ontwikkelen met behulp van onderzoek. Voor Kunstzone schrijft hij regelmatig een blog.Â
Op 21 juni 1813 versloeg de Engelse hertog van Wellington het leger van de Franse koning Joseph Bonaparte op de Spaanse vlakte van Vitoria. Napoleon Bonaparte was niet onder de indruk want hij was immers niet zelf verslagen, maar zijn incompetente broer. Na het spectaculaire verlies van Napoleon Bonaparte in Rusland (1812) was er in Vitoria een tweede scheur gekomen in het onoverwinnelijk geachte Franse leger. Om de overwinning kracht bij te zetten kreeg niemand minder dan Ludwig von Beethoven de opdracht om een overwinningssymfonie te componeren, genaamd Wellingtons Sieg. De programmatische compositie laat weinig aan de verbeelding over. Het stuk bevat geweer- en kanonschoten en Beethoven verplettert de Franse troepen met Rule Brittania en God save the king. Wellington was helemaal in zijn nopjes met de compositie. Hij begreep haarfijn dat door dit muziekstuk zijn volgende overwinning aanstaande was. Elke overwinning heeft een overwinningslied nodig.
Ook hedendaagse politici begrijpen heel goed je dat een overwinning muzikaal moet omlijsten. Je straalt hiermee uit waar je voor staat en wie je bent. Zo liet president Biden zich toezingen door Lady Gaga tijdens zijn inauguratie in 2021. Lady Gaga staat voor progressiviteit en daar wil Biden zich graag mee associëren.
Tijdens de verkiezingen van november 2023 in Nederland is muziek een belangrijk middel geweest om overwinningen te vieren of verliezen te maskeren. Laat ik beginnen met drie overwinningen en hun muzikale overeenkomsten. De PVV gebruikte België van het Goede Doel. Ik begrijp niet zo goed waarom. Misschien omdat ze Nederland zo een ongelooflijk kloteland vinden dat ze liever naar België verhuizen. Caroline van der Plas liet zich muzikaal omlijsten door Sweet Caroline. Tsja, dat laat verder weinig aan de verbeelding over. Ten slotte hebben we nog de opkomst van Omtzigt. Hij gebruikte Can’t stop this thing we started om zijn overwinning te bezegelen. Gierende rockgitaren en de schuurpapierachtige stem van Bryan Adams geven een gevoel van opgewekte overwinning. Wat hebben deze nummers van de overwinnaars met elkaar gemeen? Ze nodigen uit tot collectief meebrullen. Het hoeft niet mooi te zijn. Als je maar meezingt.
De verliezers van de verkiezingen kozen voor een andere muzikale strategie. Het CDA wilde zichzelf van de afgrond redden door het lied We beginnen pas in de strijd te gooien. BVNL met Wybren van Haga gebruikte Eye of the tiger. Met zo’n nummer kun je alleen nog maar winnen. D66 liet Bumbaye van Typhoon uit de kosmopolitische en inclusieve speakers knallen. Wat hebben deze nummers met elkaar gemeen? Het zijn drie strijdliederen waarmee de partijen willen uitstralen dat ze weliswaar op de grond liggen, maar nog lang niet opgeven. Meezingen is geen vereiste, volhouden wel.
Nu de formatie tussen VVD, PVV, NSC en BBB hopeloos is vastgelopen, kan alleen overwinningsmuziek deze groep stuntelende politici nog redden. Ze kunnen een historische les trekken uit Wellingtons Sieg. Beethoven componeerde deze overwinningssymfonie in 1813. Twee jaar later versloeg Wellington Napoleon voorgoed tijdens de slag bij Waterloo in 1815. Zo zie je maar weer, een overwinning kun je afdwingen. Als je maar een goed overwinningslied hebt.
Mijn advies is om een nieuwe informateur aan te stellen die vooral goed kan componeren. Stop met praten en ga lekker samen zingen! Het geeft een gevoel van onoverwinnelijkheid en cohesie. Dat is precies wat ze nu zo hard nodig hebben.
Het overwinningslied moet de volgende ingrediënten bevatten:
– een hoog meezingehalte
– een ¾ maat, hiermee dwing je een positief gevoel af
– letterlijk taalgebruik, laat niets aan de verbeelding over
– mateloze overdrijving, maak het allemaal ietsje erger, dan kan het alleen maar meevallen
– iets met België.
