Namens VLS ging Daan van der Sande, student aan de opleiding Docent Muziek in Leiden, naar het Student Forum van de EAS-conferentie in Lyon. Hieronder lees je zijn verslag.

Dag 1

Maandag 22 mei 2023. Het EAS Student Forum begon vandaag om 17.00 in het CFMI-gebouw in Lyon. Ik was de avond van tevoren al naar Lyon gereisd zodat ik vandaag de tijd had om me een beetje te settelen. Ik heb een groot deel van de dag in het café van het hotel gezeten om te werken aan wat dingen voor mijn studie en me voor te bereiden op de aankomende week. We slapen in het Pilo Hotel, een erg ‘hip’ hotel/hostel aan de rand van de wijk Croix-Rousse. Ik deel een kamer met Chris, uit Engeland en Christoph uit Oosterrijk. Chris en ik ontmoeten elkaar in onze hotelkamer en samen reizen we met de metro naar het CFMI-gebouw.

Iedereen druppelt langzaam binnen en rond 17.20 begint er een korte voorstelling van de eerstejaars studenten die een lied voor ons hebben gespeeld/gezongen. Dit was een leuk begin! Vervolgens gingen we naar een andere ruimte waar we onszelf hebben voorgesteld. Er werd ook een presentatie gegeven waarin we een blik hebben geworpen op het Student Forum van vorig jaar en waarin werd uitgelegd wat het Student Forum precies inhoudt. Daarna hebben we in dezelfde ruimte een kort ontmoetingslied gezongen: ‘Welcome Everybody’, met bepaalde bewegingen erbij. Dit was een leuke en speelse manier om elkaar te leren kennen. Vervolgens zijn we in groepjes uiteengegaan om onze liedjes te oefenen die iedereen had meegenomen. We moesten twee liedjes kiezen die we graag wilden presenteren op de EAS Conference. We hebben een beetje geoefend en dit gepresenteerd aan de rest van de groep.

 

Toen was het tijd om samen te eten. Mensen hadden allerlei lekkernijen meegenomen van hun eigen land. Deze werden opgesteld op een grote tafel. We hebben lekker gegeten en gepraat, een goede manier om elkaar wat beter te leren kennen. Het gebouw ging sluiten en we zijn met z’n allen terug naar het hotel gegaan waar we nog wat hebben gedronken.

Dag 2

Dinsdag 23 mei 2023. Dag twee begon vroeg in de morgen. Om 7.00 ging de wekker en rond 8.30 vertrokken na een stevig ontbijt naar het CFMI-gebouw. Hier wachtte Tom ons op bij de poort om ons binnen te laten. We begonnen de dag meteen met samen muziek maken. We kregen een opdracht om een reeks van 12 verschillen noten op te schrijven. Vervolgens spiegelden we onze melodie en schreven we het op in een omkering. De melodieën die ontstonden waren, zoals verwacht, erg atonaal. De oefening die we hiermee deden ging als volgt: eerst speelt iedereen tegelijkertijd de melodie die je hebt opgeschreven in een tempo dat je zelf fijn vindt. Stap 2 is dat we letten op de dirigent die een 4-kwartsmaat slaat. Op elke tel speel je een noot. En de laatste stap is dat we om de beurt elke noot spelen uit onze melodie. Dus persoon 1 begint met noot 1, dan persoon 2 met zijn eerste noot, dan persoon 3 met zijn eerste noot etc… Deze oefening was erg experimenteel en na afloop hebben we er ook nog even over nagepraat. Er werd een korte discussie gevoerd over de opdracht. Wat is er goed aan? Hoe voelde je je tijdens de opdracht?

Na deze opdracht zijn we in onze groepjes weer uiteengegaan en hebben het tweede lied geoefend wat we hadden uitgekozen om te presenteren. Ook hebben we een warming-up oefening geoefend, die we ook zullen presenteren. Na een uurtje kwamen we allemaal weer bij elkaar om aan elkaar te laten zien waar we aan gewerkt hadden. We hebben geoefend met ons groepje en daarna laten zien aan de rest waar we aan hebben gewerkt. Toen hebben we gezamenlijk een structuur bedacht voor onze ‘opvoering’ die we later die dag zouden gaan doen. Hierna hadden we lunch en zijn we vertrokken in kleinere groepjes naar verschillende scholen in Lyon. Ik ben met mijn groepje naar een basisschool geweest ergens in het centrum van Lyon waar we een muziekles hebben bijgewoond voor kinderen uit klas 3 en klas 6. Ik vond het erg leuk om eens een Franse school van binnen te zien. Het was een prachtig oud gebouw met een binnenplaats waar de kinderen hun pauze hadden. De muziekles werd gegeven in een lokaal waar de kinderen in een grote kring konden zitten. Na afloop van deze activiteit ben ik met mijn groepje teruggegaan naar het hotel en onderweg hebben we de nodige analyses losgelaten op wat we gezien hadden in de les.

Eenmaal aangekomen bij het hotel, heb ik even geslapen. Ik was best moe van deze intensieve ochtend en middag. Rond een uur of 18.00 verzamelden we beneden bij de lobby van het hotel waar we ons lied hebben geoefend dat we die avond ergens in de stad zouden uitvoeren. Het was erg onduidelijk waar we de liedjes en de warming-up oefening zouden presenteren. Dus we liepen een beetje zoekend door de stad opzoek naar een geschikte plek. Uiteindelijk vonden we een mooi pleintje naast het operagebouw waar we de liedjes en warming-up oefeningen hebben uitgevoerd.

Hierna hadden we allemaal best wel trek gekregen en zijn we naar een oud Romeins amfitheater gegaan waar een soort minifestivalletje bezig was. Er stonden twee foodtrucks en er was een klein theatertje opgebouwd waar even later een voorstelling gespeeld zou worden. Hier hebben we een patatje gegeten en een wijntje gedronken. Maar het was best prijzig en we wilden eigenlijk nog wat eten, dus zijn we met een klein groepje naar een plek gegaan waar we een falafelwrap hebben gegeten. Hierna liepen we terug naar het hotel en zijn gaan slapen.

Dag 3

Woensdag 24 mei 2023. De derde dag van ons Student Forum is aangebroken. De groep begint elkaar steeds beter te leren kennen en dit zorgt voor een gezellige sfeer. Net als gisteren verzamelden we vandaag om 9.00 bij het CFMI-gebouw waar we de dag begonnen met een soort werkgroep. Het idee was dat we rondom een aantal vragen in groepjes discussie gingen voeren en vervolgens aan elkaar zouden presenteren wat we hadden besproken. Met mijn groepje hielden we ons bezig met een stukje tekst van Gert Biesta genaamd ‘Democratic music education between creativity and sensitivity: A world-centred approach.’ In dit stukje ging het vooral over wat creativiteit is en hoe creativiteit een guiding principle kan zijn voor onderwijs. Er ontstond een leuk gesprek bij ons in de groep. Ik vond het erg leuk om een keer wat dieper in te gaan op zo’n soort onderwerp. Het heeft me erg aan het denken gezet. Helaas kunnen we niet bij de lezing zijn van Gert Biesta want die vindt morgenochtend plaats wanneer wij onze presentatie moeten voorbereiden.

Na dit interessante begin van de dag zijn we verder gegaan met het vormgeven van de presentatie die we morgen gaan geven. We hebben met de hele groep samen een structuur bedacht van liedjes en warming-up oefeningen die we gaan presenteren. Toen we dit hadden neergelegd zijn we in dezelfde groepen uiteengegaan als waarin we de vorige dagen hebben gewerkt. Met mijn groepje hebben we vooral gewerkt aan het Franse liedje dat we gaan presenteren en hebben we een vorm bedacht hoe we het aan gaan leren aan het publiek. Dit was nog best lastig. Ik merkte dat onze samenwerking niet heel soepel verliep. Maar ik moet zeggen dat het ook vrij onduidelijk was wat er precies van ons werd verwacht. Uiteindelijk zijn we tot een goede vorm gekomen en hebben we aan de rest van de groep laten zien waar we aan hebben gewerkt.

Hierna hebben we geluncht en lekker in de zon gelegen. Het was fijn om even te liggen want ik had afgelopen nacht niet zo goed geslapen. Nadat we allemaal weer een beetje waren opgeladen zijn we doorgegaan naar het volgende onderdeel.

Nu was het tijd om onze presentatie voor morgen helemaal door te lopen van begin tot eind. Dit was erg nuttig want we konden precies zien waar de zwakke punten zaten en welke onderdelen er nog besproken/veranderd moesten worden. Ik vond dat we hier als groep veel beter samenwerkte dan in de ochtend. Er was minder discussie en er werd beter naar elkaar geluisterd. Nadat we alle puntjes op de ‘i’ hebben gezet hebben we afgerond en zijn vertrokken van het CFMI-gebouw. Met een klein groepje zijn we naar het conferentiegebouw geweest waar we ons hebben geregistreerd voor de conferentie. Dit was vrij chaotisch verlopen aangezien er in de organisatie is mis was gelopen. Blijkbaar stonden wij als Student Forum deelnemers niet ingeschreven voor de conferentie. Onze namen stonden niet op de lijst wat veel verwarring veroorzaakte. Uiteindelijk is het volgens mij wel losgelopen. We kregen te horen dat we gewoon naar de conferentie konden gaan maar dat het niet zeker was of we ook deel konden nemen aan de workshops en de lunch. We hebben hierna even met een groepje bij het water gezeten en wat gedronken en zijn daarna naar de opening van de conferentie gegaan. Dit was een vrij formele bedoeling met een aantal ‘belangrijke’ mensen die iets vertelde over de EAS en de conferentie. Ik vond het gebouw en de ruimte waar we in zaten erg indrukwekkend en chique. Na de opening was er een receptie met hapjes en drankjes. Hier heb ik een aantal docenten van mijn opleiding en Allerd van den Bremen van de VLS ontmoet. Na een aantal drankjes en wat gesprekken ben ik met de studenten weer richting het hotel gelopen.

Dag 4

Donderdag 25 mei 2023. De laatste dag van het Student Forum en de eerste dag van de EAS Conference. We verzamelden vanochtend dit keer niet bij het CFMI-gebouw maar bij het gebouw waar de conferentie plaats vindt, het Lyon 2 University Berges aan de Rhône. Om 9.00 begonnen we met een doorloop van ons programma wat we zullen gaan presenteren voor deelnemers van de conferentie. Ik vond dat de hele doorloop vrij soepel verliep. Na een korte pauze kwamen de eerste toeschouwers binnen.

Nu was het show-time! En het ging echt super goed. Ik had het idee dat de hele presentatie soepel verliep. Aan de reacties van de het publiek was te merken dat ze het ook erg leuk vonden. Na afloop van het concert werd er de tijd genomen om na te praten met mensen en er was tijd om koffie te drinken.

Tot slot kwamen we met z’n alle bij elkaar in dezelfde ruimte waar we de presentatie hadden gegeven. We deden een soort reflectieronde waarin iedereen de ruimte kreeg om iets te zeggen over de afgelopen paar dagen. De stemming was erg vrolijk en er werd tussendoor ook muziek gemaakt. Na nog wat foto’s was het tijd om gedag te zeggen tegen de mensen die weer naar huis gingen. Hiermee kwam ons Student Forum avontuur tot een einde.

Vanaf nu ben ik niet meer een deelnemer van het Student Forum maar wel van de EAS Conferentie. Na het afscheid nemen van de mensen uit onze SF-groep was er lunch. Met een broodje en een muffin zaten we gezellig met z’n allen in de binnenplaats van het universiteitsgebouw. Ik heb even goed met een aantal docenten van mijn opleiding in Leiden gepraat. Na de lunch heb ik een concert genaamd ‘’Anagramme’’ bijgewoond in het amfitheater. Dit was een concert van de studenten van de Collège Théodore Monod. Het was een erg experimenteel concert. De leerlingen liepen door de ruimte met een soort speakertjes waar vreemde geluiden uitkwamen die deden denken aan radiogolven.

Hierna ben ik teruggegaan naar het hotel omdat ik even ging uitrusten en van kamer moest wisselen.

In de avond ben ik weer teruggegaan naar het universiteitsgebouw. Ik zocht wat docenten van mij op en er werden plannen gemaakt om samen ergens wat te gaan eten. Ik heb mij aangesloten bij een klein groepje docenten van mij en we zijn langs de rivier de Rhône gelopen opzoek naar plek om wat te eten en te drinken. We zijn op een terrasje beland niet ver van het universiteitsgebouw. Met de ondergaande zon op de achtergrond hebben we gezellig wat gedronken en wat gegeten. Ik vond het erg leuk om weer even onder ‘mijn eigen’ mensen te zijn. Interessante gesprekken werden gevoerd over muziekonderwijs en lesgeven in het algemeen. Ondertussen kreeg ik een appje van Tom in onze Student Forum groepsapp dat er ergens in de stad een gratis concert was. Ik stelde het voor in de groep en zo ontstond het idee om ernaar toe te gaan. Halverwege liepen we nog even lang een ander restaurantje waar de groep Belgen en Nederlanders aan het eten waren. Hier hebben we een beetje gepolst of er nog mensen mee wilden naar het concertje. Niet lang daarna ben ik met een paar docenten van mij doorgelopen naar de plek waar het concert was en onderweg hebben we nog een ijsje gehaald. Het was ongeveer 40 minuten lopen in totaal en rond 22:00 kwamen we aan op Place de la Croix Rousse. Er speelde een gypsyjazz-band die erg opzwepende en dansbare muziek maakte. We hebben de rest van de avond lekker gedanst.

Dag 5

Vrijdag 26 mei 2023. Vanochtend ben ik met iemand die ook in het Student Forum zat naar de universiteit gegaan. We kwamen iets te laat aan, dus de keynote was al begonnen, maar we zijn stilletjes naar binnen geglipt en hebben het grootste deel van de lezing nog kunnen meemaken. Ik vond de lezing op zich wel interessant maar soms ook een beetje langdradig. Het ging over de vraag waarom kinderen zouden moeten componeren. Er werd onder andere verteld dat er niet veel nodig hoeft te zijn om te componeren. Dit waren interessante gezichtspunten maar de stof was af en toe wel erg droog.

Na deze keynote hebben snel even een kopje koffie gedronken en om 10:15 ben ik doorgegaan naar de volgende workshop. Deze workshop vond ik erg leuk. Het was een workshop van de SEMI en ging over ‘Singing in Music education’. We hebben dus lekker gezongen maar wat ik onder andere goed vond was dat er ook verteld werd waarom ze bepaalde liederen zongen of bepaalde methodes gebruikte. De workshop werd gegeven door drie mensen die alle drie op hun eigen manier op een inspirerende wijze met ons werkte. Een belangrijk punt wat me is bijgebleven uit deze workshop is hoe je creativity, equity en liberty (het thema van de conferentie) toe kan passen in je muzieklessen. Deze workshop heeft geïnspireerd en gemotiveerd om zelf weer aan de slag te gaan.

Hierna wilde ik graag naar een lezing over de identiteit van een muziekdocent in het grote amfitheater. Maar na ongeveer 10 minuten ben ik afgehaakt. Deels omdat ik een hoestbui had maar ook deels omdat het niet precies was wat ik verwacht of gehoopt had. Het was vooral weer hele droge stof. Dus ik ben maar aangesloten bij de openspace-sessie van de SEMI die gelijktijdig was. Hier heb ik het laatste stukje nog van meegepakt.

Hierna was het lunchtijd. Ik heb gesproken met Allerd van de VLS en met een docent van het conservatorium in Groningen. Hier heb ik even het idee opgegooid om een nationale studenten dag te organiseren voor studenten van alle ODM-opleidingen in Nederland.

Na de lunch heb ik even tijd voor mezelf genomen om uit te rusten en mijn verslag uit te werken.

Op de binnenplaats was een groep studenten uit Duitsland aan het zingen. Ik ging erbij zitten en heb even meegezongen. Hierdoor was ik een beetje de tijd kwijtgeraakt en daarom was ik 10 minuten te laat bij de presentatie over ‘Creativity in Schools’. De eerste presentatie ging die werd gehouden in dit blok was van twee Canadese onderzoekers die vertelde hoe je creativiteit kan versterken in je lessen. De tweede presentatie was van een Engelse onderzoekster die vertelde over haar onderzoek naar componeren als middel om creatief te zijn.

In de avond ben ik met iedereen meegegaan naar het afsluitingsdiner. Helaas kwam ik niet binnen omdat er al te veel mensen binnen waren en de capaciteit van het gebouw aan z’n max zat. Dit was erg jammer maar er was niks aan te doen. Ik ben zelf ergens om de hoek wat gaan eten en heb een mooie avondwandeling gemaakt naar het hostel. Onderweg hoorde ik dat er nog wat mensen van het Student Forum op een terrasje zaten vlak bij het hostel. Ik ben daar nog even aangesloten maar ben ook niet snel daarna naar het hotel gegaan om te gaan slapen.

Dag 6

Zaterdag 27 mei 2023. De laatste dag van de EAS-conferentie is aangebroken. Ik ben ’s ochtend samen met Elke (de Belgische studente) naar het universiteitsgebouw gegaan. Onderweg hebben we nog even snel een ontbijtje gehaald. Eenmaal aangekomen op de conferentie zijn we wezen luisteren naar het tweede gedeelte van de keynotepresentatie. Het viel me op de er aanzienlijk minder mensen aanwezig waren op de conferentie. De meeste docenten van mij uit Leiden waren ook al naar huis gegaan.

De keynotepresentatie was niet heel interessant vond ik. Een mevrouw vertelde vooral over een project dat ze had gedaan met een klas en liet daar verschillende filmpjes van zien. Ook vertelde ze wat haar aanpak was.

Na de keynote heb ik twee workshops gevolgd. Beide waren erg leuk vond ik. De eerste workshop werd gegeven door een Ierse mevrouw die haar les geeft in het primair onderwijs. Ze heeft een speciale aanpak van lessen en lesgeven die vooral gebaseerd is op speelsheid en de Kodály methode. Ze heeft een beetje over haar onderzoek verteld dat ging over ‘spel en spelen’ en vervolgens hebben we met de groep een les gedaan volgens deze aanpak. Het was erg leuk om in het speelse te zijn en we hebben leuke spellen en liedjes gedaan. Achteraf ontstond er nog een leuk gesprek in de groep, die ons weer aan het denken heeft gezet.

De tweede workshop werd gegeven door een mevrouw uit Engeland en zij heeft eigenlijk ook vooral met ons dingen gedaan die zij normaal gesproken in haar lessen doet. Ook dit was een speelse/fantasierijke manier van muziekles geven. Een aantal dingen kende ik al en een aantal dingen waren ook nieuw. Wat een erg leuke opdracht was die mij nog bij staat is dat we een grafische notatie moesten maken van een muziekstuk en daar een soort verhaal bij moesten verzinnen. Vervolgens gingen we het uitvoeren. We hadden een leuk verhaal bedacht van een treinrit.

Hierna was de ‘closing ceremony’ waarin we muziek hebben gemaakt, veel dankwoorden waren en een blik werd geworpen op de volgende EAS-conferentie die volgend jaar plaats gaat vinden in Dublin.

Verzameling van zinnen van deelnemers Student Forum

Magdalena Lambert, Germany – ‘’People make places’’

Marjorie Frydig, Switzerland – ‘’Creativity is being able to be who you are’’

Noa-Felicia Diaz-Vidal, Switzerland – ‘’Networking and exchanging ideas will lead to a better, more diverse music education

Christopher Head, United Kingdom – ‘’Anxiety is a barrier to creativity. Foster confidence and encourage the ability to share’’

Merve Baltaci, Turkey – ‘’Everyone may have a different race and language, but there is only one language that everybody speaks in common and that is the language of music’’

Diana da Rosa Câmara, Portugal – ‘’Creativity is happiness and allows you to be who you are’’

Mailys Guinfoleau, France – ‘’Be able to make music freely and express yourself without worries’’

Sofia Sandik Bubanja, Montenegro – ‘’Being able to share new ideas with open minded people has brought sence of belonging into my life’’

Tomas Mejias, Slovenia – ‘’Music connect everything’’

Annika Tallila, Finland – ‘’Performing in the EAS-conference was a great and fun experience’’

Kristina Haavamägi, Estonia – ‘’Creativity is the ability to let go of former ideas’’

Jakub Selmeczi, Czech Republic – ‘’Music let me to get to know all of you and I will always cherish those moments’’

Ana Kanp, Slovenia – ‘’Music is freedom’’

Ahma Dea, Kosovo – ‘’creativity is a reflection of our inner world and through expressing it, we give the world unique colors’’

Daan van der Sande, The Netherlands – ‘’When I think of creativity, I think of freedom. But an answer to what creativity is, I can not give’’