Auteur: Piet Hagenaars
Uit recent onderzoek blijkt opnieuw dat scholen kunst en cultuur als een extraatje zien. Vakken als taal en rekenen, daar gaat het om in het Nederlandse onderwijs. Als je daarmee uit de voeten kunt, kom je er wel, denken veel scholen blijkbaar. Voor deze vakken zijn referentieniveaus ontwikkeld die voorschrijven wat leerlingen moeten kennen en kunnen. Er horen leerlijnen per leerjaar bij en er wordt gelet op de samenhang over leerjaren en schoolsoorten heen. Ze worden getoetst en helpen volgens het ministerie van OCW basis- en middelbare scholen om hun onderwijs te verbeteren.
Ik zou willen dat die verplichte referentieniveaus er ook voor de kunstvakken waren. Als ik dat tegen schoolbestuurders zeg, kijken de meesten me meewarig aan. Dat gaat in tegen de vrijheid van onderwijs. Scholen hoeven enkel rekening te houden met de kerndoelen, en dat zijn slechts streefdoelen. Met mij pleiten meer mensen voor een nationaal gegarandeerd curriculum, dat vaststelt wat kinderen aan het eind van elke groep moeten weten. En dat ook landelijk willen toetsen.
Het onderzoek van DEN roept OCW op ‘cultuureducatie een structurele, heldere plek’ in het onderwijs te geven. Die is er nu niet! Een lerarenopleider bevestigde dat laatst weer: ‘Hoe raar is het toch. Als je een week geen rekenen geeft, dan staat de directeur aan het eind van de week in je klas. Als je de lessen beeldende vorming twee maanden overslaat, dan kraait daar geen haan naar.’
Voor die duidelijke plek is een beter onderwijs- én cultuurbeleid nodig, zo stelt het DEN-onderzoek. OCW doet weliswaar flink zijn best met extra geld via het landelijke programma Cultuureducatie met Kwaliteit. Maar na al die jaren doet daar niet meer dan de helft van de basisscholen aan mee. Er is sturing en draagvlak nodig voor meer dan alleen taal en rekenen. Fondsen moeten meer eisen stellen aan hun subsidie, scholen moeten de regie nemen, intermediairs moeten scholen helpen bij visieontwikkeling, basisschoolleraren moeten deskundiger worden, pabo’s moeten meer lestijd aan de kunstvakken besteden en culturele instellingen moeten hun digitaal en fysiek aanbod beter aan laten sluiten op de vraag van de scholen.
Of het dan lukt hangt sterk samen met de durf van de ministers van en voor onderwijs én van de staatssecretaris voor cultuur. Met drie man sterk moet dat toch kunnen!
