Auteur: Allerd van den Bremen | Datum: 16 december 2022

“Wat doet die VLS nou allemaal? Het is vaag, abstract geneuzel en er verandert toch nooit iets… Wat heeft een muziekdocent als ik daar aan?”

Ik ben Allerd en al bijna twintig jaar geef ik muziekles, met name in het basisonderwijs.

Ik geniet heel erg van het lesgeven en het enthousiasme van de kinderen, maar het gedoe eromheen vond ik altijd frustrerend. Ons vak wordt niet serieus genoeg genomen, op roosters staan te weinig uren en als zzp’er werd ik (te lang) niet goed betaald. Maar wat kan ik daar aan veranderen? Ik kwam erachter dat ik via VLS zaken voor elkaar kan krijgen.

Inmiddels ben ik bijna twee jaar verenigingscoördinator bij VLS. In de afgelopen jaren heb ik ontdekt dat veel politieke processen ontzettend traag gaan. En dat het soms moeilijk is die zichtbaar te maken naar andere muziekdocenten toe. Dit wil overigens niet zeggen dat er niets verandert.

Met deze blog wil ik jullie kennis laten maken met wat VLS op de achtergrond doet met haar missie om het muziekonderwijs een beetje beter te maken. We werken uiteraard ook voor het voortgezet onderwijs, daarover meer in een volgende blog. In deze blog focus ik me op het basisonderwijs.

De problemen in het basisonderwijs

VLS houdt zich bezig met de randvoorwaarden van muziek in het po. Ik heb met veel vakdocenten regelmatig contact en ik volg o.a. de discussies op Facebookgroepen als Inspiratie muziekles Primair Onderwijs. Hierdoor hebben we een redelijk goed beeld van wat er speelt onder de muziekdocenten in het basisonderwijs. Hieronder heb ik een opsomming gemaakt van de grootste problemen die VLS op dit moment signaleert:

1. De tarieven die zzp’ers verdienen zijn te laag. Een aantal muziekdocenten is in dienst van een school en/of een culturele instelling, maar de meeste vakdocenten muziek werken als zzp’er. Sommige vakdocenten zijn daar blij mee, anderen voelen zich gedwongen als zzp’er les te geven.
2. Muzieklessen van vakdocenten op scholen worden lang niet altijd structureel georganiseerd. Basisscholen zien vaak niet hoe belangrijk het vak muziek is. Ook de kerndoelen zijn heel mager waardoor het vak muziek onder druk staat. De meeste muzieklessen op scholen zijn incidenteel. Er zijn slechts weinig basisscholen die structureel een muziekdocent voor de klas hebben staan.
3. Er is te weinig focus op de waarde van vakdocenten muziek. Het is voor de promotie van het vak fijn dat Méér Muziek in de Klas er is, maar daar ligt de nadruk op groepsleerkrachten die muziek moeten geven. Zeker nu het lerarentekort stijgt en alles om rekenen en taal lijkt te draaien, wordt de motivatie van scholen en groepsleerkrachten om muziekles te geven steeds kleiner. Meer goede vakdocenten muziek kunnen juist waarde toevoegen aan het onderwijs. Zeker nu.

De missie van VLS voor het basisonderwijs

Meer borging van muziekonderwijs. We streven naar de versterking van de kerndoelen, de verplichting van uren op het rooster en dat scholen worden aangezet om bevoegde muziekdocenten aan te nemen (zoals dat bijvoorbeeld voor gym wel geldt).

Meer muziekdocenten in loondienst. Wij willen dat de overheid scholen en besturen gaat stimuleren meer muziekdocenten in loondienst te nemen. Muziekdocenten worden dan structureel ingezet en zullen meer verdienen. Het draagt ook bij aan het oplossen van het lerarentekort.

Tariefafspraken voor zzp’ende muziekdocenten. We willen dat muziekdocenten die als zzp’er werken, beter betaald krijgen. Daarnaast moeten er ook goede afspraken komen over niet les-gebonden uren als voorbereiding en vergaderingen.

Om dit voor elkaar te krijgen is het belangrijk dat we op veel niveaus meepraten. We willen dat de Rijksoverheid, maar ook provincies en gemeentes snappen waar wij voor staan. Dat onze belangen worden meegenomen in beslissingen en nieuwe wetten.

Wat doet VLS dan?

Vorige week heb ik een gesprek gehad op het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen (OCW) in Den Haag. Daar hebben we het gehad over het vervolg van Cultuureducatie met Kwaliteit (CMK). Dat is een subsidieregeling die eind 2024 afloopt. Wat is er dan nodig vanaf 2025? Binnen CMK is er naar onze mening te weinig aandacht geweest voor de structurele inzet van vakdocenten. Dat kan nu aangepast worden. Andere partijen zoals VONKC (de vakvereniging voor beeldend, dans en theater in het onderwijs) vinden dat ook heel belangrijk. We ervaren op het moment dat OCW beter luistert naar onze ideeën en dat de kans steeds groter wordt dat hier verandering in gaat komen.

Mijn VLS-collega Janneke Hoogeveen onderhandelt op het moment via Platform ACCT met allerhande partijen in de culturele sector over betere tarieven voor zzp’ers. Daar zetten we grote stappen nu. Het wordt steeds helderder wat een zzp’er zou moeten verdienen. Het komende jaar zullen we in ieder geval met eigen richtlijnen komen voor tarieven.

Je kunt nu als lid al direct contact met onze helpdesk opnemen. Samen met jou kunnen we dan kijken wat een goed tarief is voor jou en hoe je ervoor kunt zorgen dat je dit ook daadwerkelijk betaald krijgt.

Wat is nog nodig?

Gymdocenten hebben de KVLO. Ze zijn bijna tien keer groter dan de VLS. Doordat zij zo groot zijn hebben ze veel voor elkaar gekregen. Zo moet elke leerling in het po een verplicht aantal uren gym krijgen en moet het vak in de bovenbouw gegeven worden door een bevoegde vakleerkracht. Waarom zou dat voor muziek niet kunnen?

Op het moment dat wij meer middelen hebben kunnen we ons nog intensiever met dit soort werk bezig houden, waardoor het vak muziek en de bevoegde vakdocenten in het onderwijs de plek krijgen die ze verdienen.

Vind jij ook dat het muziekonderwijs in Nederland beter moet? Word lid en help ons met onze missie. Mocht je opmerkingen en/of vragen hebben over VLS, neem dan contact met ons op. Samen kunnen we makkelijker en sneller onze doelen bereiken en ons mooie vak in Nederland versterken.

Allerd van den Bremen is verenigingscoördinator van VLS en muziekdocent in het basisonderwijs.