Auteur: Nadia Molenaar
In een inspirerende hoek van het Bonhoeffer College in Castricum transformeert John Burger, de kersverse Muziekdocent van het Jaar, muzieklessen tot een bron van creativiteit en innovatie. Zijn aanpak maakt indruk: leerlingen schrijven hun eigen liedjes, ontdekken nieuwe genres en krijgen de kans om in professionele opnamestudio’s hun werk vast te leggen. Hoe krijgt ie dat voor elkaar, en waarom is hij een inspiratiebron voor scholen in heel Nederland?
“Wij geven muziekonderwijs op een manier die leerlingen echt in beweging brengt”, vertelt John. Met een mix van klassieke bandrepetities, elektronische muziekproductie op iPads en uitdagende opdrachten zoals Change the Style en Beter Goed Gejat dan Slecht Bedacht, stimuleert hij zijn studenten om creatief en kritisch met muziek om te gaan. Daarnaast is hij een pionier in het creëren van een toekomstbestendige leeromgeving. Het muziekprogramma, dat zes jaar geleden onder zijn leiding een nieuwe koers kreeg, groeit en bloeit nu in alle lagen van de school, van mavo tot vwo.
“Wij geven muziekonderwijs op een manier die leerlingen echt in beweging brengt”, vertelt John. Met een mix van klassieke bandrepetities, elektronische muziekproductie op iPads en uitdagende opdrachten zoals Change the Style en Beter Goed Gejat dan Slecht Bedacht, stimuleert hij zijn studenten om creatief en kritisch met muziek om te gaan. Daarnaast is hij een pionier in het creëren van een toekomstbestendige leeromgeving. Het muziekprogramma, dat zes jaar geleden onder zijn leiding een nieuwe koers kreeg, groeit en bloeit nu in alle lagen van de school, van mavo tot vwo.
Via sociale media houdt John een actieve band met leerlingen en hun interesses. “Ik heb een docentaccount op Instagram waar ik ideeën deel en interactie zoek met mijn leerlingen.” Met behulp van een duidelijke visie en steun van collega’s, zoals zijn partner-in-crime Brenda, heeft hij een solide basis gelegd voor muziekonderwijs waarin iedereen zich kan ontwikkelen.
“Toen ik hier begon, koos bijna niemand voor muziek als examenvak”, vertelt John. “Er was één gecombineerde klas havo/vwo met slechts 16 leerlingen. Nu hebben we drie volle examenklassen en groeit de vraag nog steeds.” Dat succes is niet zomaar ontstaan: het is het resultaat van een duidelijke visie en collega’s die hun enthousiasme goed overbrengen op hun leerlingen.
Het muziekprogramma trekt niet alleen veel leerlingen aan, maar had ook gevolgen voor de middelen van de school. “De lokalen werden letterlijk te klein. Toen we drie examenklassen kregen, was er simpelweg niet genoeg ruimte om theorie- en praktijklessen parallel aan elkaar te geven. Dat probleem hebben we aangekaart bij de directie. Niet door te zeuren, maar door feiten te presenteren en aan te tonen dat we niet langer aan de examennormen konden voldoen.”
Het muziekprogramma trekt niet alleen veel leerlingen aan, maar had ook gevolgen voor de middelen van de school. “De lokalen werden letterlijk te klein. Toen we drie examenklassen kregen, was er simpelweg niet genoeg ruimte om theorie- en praktijklessen parallel aan elkaar te geven. Dat probleem hebben we aangekaart bij de directie. Niet door te zeuren, maar door feiten te presenteren en aan te tonen dat we niet langer aan de examennormen konden voldoen.”
Op het Bonhoeffer College zijn de muzieklokalen recentelijk grondig vernieuwd om beter aan te sluiten op het groeiende muziekprogramma. Voorheen waren de praktijkstudio’s beperkt en moest theorieles plaatsvinden in een kleiner lokaal zonder faciliteiten voor praktijkwerk. “Nu hebben we een tweede lokaal toegevoegd, waar vier studio’s zijn geïntegreerd. Dat zorgt ervoor dat leerlingen zowel voor theorie als praktijk in een goed uitgeruste omgeving kunnen werken.”
Daarnaast heeft een van de lokalen een verhoogd podium gekregen. Dit fungeert niet alleen als kleine optreedplek, maar biedt ook een praktisch voordeel: “Het podium heeft kabelmanagement onder de vloer, zodat alles aangesloten kan blijven en niet in de weg ligt.”
Een belangrijk onderdeel van de verbouwing is de nieuwe opnamestudio, die tussen beide lokalen wordt gebouwd. “We zijn bezig met een verbouwing die studio’s oplevert, zodat leerlingen hun eigen nummers professioneel kunnen opnemen. Hoe gaaf is het als ze iets tastbaars hebben, zelfs na een optreden? Dat is de richting waar ik heen wil.”
Op het Bonhoeffer College werken John Burger en zijn collega’s sinds kort met Musicbox, een digitale muziekmethode die goed aansluit bij hun iPad-onderwijs. Voorheen gebruikten ze eigen materiaal in de onderbouw en de methode Intro in de bovenbouw. “We waren op zoek naar een digitale oplossing en kwamen na een workshop bij Musicbox uit.”
De methode biedt structuur, maar laat ook ruimte voor eigen aanvullingen. “We integreren nog steeds opdrachten zoals Beter Goed Gejat dan Slecht Bedacht. Die voegen we toe als pdf’s, zodat ons eigen materiaal onderdeel blijft van het leerproces.”
Dankzij deze combinatie ontstaat een flexibel en toegankelijk muziekprogramma, passend bij de visie van de school.
Op het Bonhoeffer College werken John Burger en zijn collega’s sinds kort met Musicbox, een digitale muziekmethode die goed aansluit bij hun iPad-onderwijs. Voorheen gebruikten ze eigen materiaal in de onderbouw en de methode Intro in de bovenbouw. “We waren op zoek naar een digitale oplossing en kwamen na een workshop bij Musicbox uit.”
De methode biedt structuur, maar laat ook ruimte voor eigen aanvullingen. “We integreren nog steeds opdrachten zoals Beter Goed Gejat dan Slecht Bedacht. Die voegen we toe als pdf’s, zodat ons eigen materiaal onderdeel blijft van het leerproces.”
Dankzij deze combinatie ontstaat een flexibel en toegankelijk muziekprogramma, passend bij de visie van de school.
Voor muziekdocent John Burger was het duidelijk: zijn liefde voor muziek en het onderwijs ontstond dankzij de inspirerende begeleiding van zijn eigen muziekdocent op de middelbare school, Leontien van Leeuwen. “Ik speelde hobo op de lagere school, maar op de middelbare school werd dat minder cool, zeker als klassiek blaasinstrument”, herinnert hij zich.
Toch wist Leontien van Leeuwen hem te inspireren om door te gaan. “Ze speelde zelf saxofoon en maakte muziekavonden op school echt bijzonder. Toen ik Englishman in New York speelde, waarbij ik de sopraansaxofoonsolo op hobo deed, voelde ik dat mijn klassieke kant en het moderne samenvloeiden. Dat gaf me het vertrouwen om mijn eigen weg te volgen.”
Deze ervaring vormde een belangrijke schakel in John’s keuze om muziekdocent te worden. “Ik wilde al docent worden, maar Leontien liet me zien hoe inspirerend muziekonderwijs kan zijn. Dankzij haar ontdekte ik dat ik muziek en lesgeven perfect kon combineren.”
Met de opdracht Beter Goed Gejat dan Slecht Bedacht daagt muziekdocent John Burger zijn leerlingen uit om bestaande muziek op een vernieuwende manier te herwerken. “Ze pakken een element – een akkoordenschema, tekst of melodie – en transformeren dit tot iets volledig nieuws,” legt hij uit.
De opdracht is flexibel toepasbaar: van abstracte uitdagingen in vwo 4 tot eenvoudigere versies voor mavo 3. “Het biedt houvast, maar stimuleert ook creativiteit,” zegt John. Hij ziet het als een kant-en-klaar hulpmiddel voor collega-docenten. “Veel muziekdocenten kunnen hier direct mee aan de slag.”